Mọi tổn thương đối với thần kinh giữa đều có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến sự linh hoạt, chức năng của cảm giác và vận động trong khu vực tay. Vậy làm thế nào để phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa?
Bạn đang đọc: Phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa
Thần kinh giữa đóng vai trò quan trọng như một thần kinh chính trong cánh tay, có nguồn gốc từ đám rối thần kinh cánh tay. Nhiệm vụ chính của nó là phân phối tới hai bên bàn tay và đảm bảo điều chỉnh hoạt động của cụm ngón tay và cổ tay. Với khả năng chứa nhiều sợi giao cảm, thần kinh giữa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cảm giác và khả năng vận động của tay.
Tổng quan về thần kinh giữa
Thần kinh giữa, xuất phát từ bó ngoài và bó trong của đám rối thần kinh cánh tay, trải dọc theo cánh tay theo đường của động mạch cánh tay, và tiếp tục xuống cẳng tay, vị trí giữa cơ gấp chung các ngón nông và gấp chung các ngón sâu. Khi đến cổ tay, thần kinh giữa đi qua ống cổ tay để xuống gan tay, nơi nó chia thành các nhánh tận ở khu vực đó.
Thần kinh giữa đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉ động tác gấp cổ tay và ngón tay, cũng như sấp cẳng tay và bàn tay, gấp, dạng và đối ngón cái. Về cảm giác, nó chi phối các ngón 1, 2, 3 và một nửa ngón 4 ở gan tay và ở mu tay, nó chi phối đốt cuối cùng của các ngón.
Tổn thương thần kinh giữa có thể xảy ra khi bị chèn ép ở vùng cổ tay trong hội chứng ống cổ tay, một tình trạng chèn ép thần kinh ngoại biên phổ biến. Người có nguy cơ cao bao gồm những người làm việc yêu cầu vận động cổ tay nhiều, người cao tuổi, béo phì, đái tháo đường, suy thận, rối loạn tuyến giáp, và loãng xương.
Phương pháp điều trị bảo tồn thường hiệu quả nếu được phát hiện sớm, nhưng trong trường hợp không đạt kết quả, phẫu thuật có thể là lựa chọn. Quá trình tập luyện phục hồi chức năng sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bệnh nhân hồi phục và khôi phục chức năng bàn tay.
Hơn nữa, nhánh gian cốt trước của thần kinh giữa có thể bị chèn ép ở vùng cẳng tay, gây ra hội chứng thần kinh gian cốt trước. Thần kinh giữa cũng có thể bị tổn thương do vết thương từ hung khí hoặc đạn, thường xảy ra ở vùng cánh tay và cẳng tay. Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương, có thể là bảo tồn hoặc phẫu thuật. Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng thần kinh giữa sau tổn thương sẽ tuỳ thuộc vào phương pháp điều trị được chọn lựa.
Đối tượng cần phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa
Tổn thương dây thần kinh giữa có thể gây ra nhiều hệ lụy và một trong những tình trạng phổ biến nhất là hội chứng ống cổ tay. Đây là một bệnh lý thường gặp, xuất hiện khi dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay, tạo áp lực và ảnh hưởng đến chức năng của nó. Người có nguy cơ cao cho hội chứng này thường bao gồm:
- Người cao tuổi.
- Người béo phì.
- Bệnh nhân đái tháo đường.
- Người bị loãng xương.
- Người làm công việc thường xuyên vận động cổ tay.
- Người bị suy thận.
- Chức năng tuyến giáp bị rối loạn.
Phương pháp phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa
Phương pháp điều trị phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa sẽ được xác định dựa trên nhiều yếu tố bao gồm mức độ và vị trí tổn thương, cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
Phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa trong hội chứng ống cổ tay
Đối với đa số bệnh nhân mắc hội chứng ống cổ tay, việc áp dụng điều trị bảo tồn sớm mang lại kết quả tích cực. Bằng cách sử dụng máng nâng đỡ cổ tay, giữ cho cổ tay ở tư thế trung tính, đặc biệt khi ngủ và trong các hoạt động đòi hỏi sự vận động cổ tay, và kết hợp với thuốc giảm đau và chống viêm đường uống, khoảng 90% bệnh nhân nhẹ hội chứng ống cổ tay đạt được sự cải thiện sau 4-6 tuần điều trị, và hiệu quả này có thể duy trì ít nhất 2 tháng.
Trong trường hợp bệnh nhân không phản ứng với điều trị bảo tồn, lựa chọn tiếp theo thường là tiêm steroid vào ống cổ tay. Một mũi tiêm thường giảm các triệu chứng, và trong một số trường hợp, có thể tiêm đến 3 lần, với khoảng thời gian nghỉ giữa mỗi lần là 3-6 tuần.
Đồng thời, việc thay đổi tư thế khi làm việc và duy trì chế độ nghỉ ngơi hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng để tránh làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Trong quá trình phục hồi chức năng, bệnh nhân được khuyến khích thực hiện các bài tập từ tuần đầu sau mổ như gấp duỗi cổ tay nhẹ nhàng và gập duỗi ngón tay tối đa, với sự hỗ trợ của máng nâng đỡ cổ tay. Từ tuần thứ 2, bệnh nhân có thể chuyển sang tập mạnh cơ và thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Tuần 3-4, việc tiếp tục tập mạnh cơ được khuyến khích, và bệnh nhân được phép thực hiện những hoạt động mạnh hơn, đồng thời có thể quay trở lại làm việc.
Tìm hiểu thêm: Tìm hiểu Popper là gì? Cơ chế hoạt động và những tác hại khi sử dụng Popper
Phục hồi chức năng tổn thương thần kinh do vết thương vùng cánh tay, cẳng tay
Giai đoạn cấp:
- Sau chấn thương hoặc phẫu thuật: Thời gian ngay sau chấn thương hoặc phẫu thuật là giai đoạn cấp, khi cơ thể đang trong quá trình phục hồi và điều trị ban đầu.
- Bất động chi tổn thương: Thời gian bất động sau tổn thương phụ thuộc vào loại và mức độ tổn thương, cũng như phương pháp phẫu thuật nếu có.
- Vận động: Tần suất và cường độ tập luyện tại giai đoạn cấp phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của tổn thương và liệu pháp đã áp dụng.
- Tư vấn an toàn: Bệnh nhân được tư vấn cách bảo vệ vùng tổn thương, đặc biệt là sau phẫu thuật nối thần kinh để tránh gây tổn thương cho khu vực mất cảm giác.
Giai đoạn hồi phục:
- Khi có dấu hiệu tái chi phối thần kinh: Bắt đầu giai đoạn hồi phục khi có dấu hiệu tái chi phối thần kinh, thường được nhận biết thông qua sự tái xuất hiện của cảm giác.
- Tái rèn luyện vận động: Tập mạnh cơ theo chương trình tăng tiến để khôi phục và cải thiện chức năng vận động.
- Giảm tình trạng tăng cảm giác: Quá trình tái chi phối thần kinh thường đi kèm với tình trạng tăng cảm giác. Bệnh nhân được tiếp xúc với nhiều vật liệu khác nhau để giảm tình trạng này.
- Tái rèn luyện cảm giác: Bệnh nhân được hướng dẫn cách nhận biết đồ vật khi sờ để tái rèn luyện cảm giác.
>>>>>Xem thêm: Mùa thủy đậu là tháng mấy? Cách phòng tránh thủy đậu từ sớm
Giai đoạn mãn tính:
Một số chức năng vận động và cảm giác có thể không còn khả năng phục hồi thêm được nữa, bước vào giai đoạn mãn tính.
Hy vọng nội dung bài viết trên đây đã giúp bạn có thêm thông tin và cách phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa. Phục hồi chức năng tổn thương thần kinh giữa là quá trình giúp bệnh nhân cải thiện chức năng vận động và cảm giác của các cơ và vùng da do thần kinh này chi phối. Phục hồi chức năng thường nên bắt đầu càng sớm càng tốt sau khi tổn thương, để tăng cơ hội hồi phục.
Xem thêm:
- Một số dấu hiệu thần kinh khu trú phổ biến
- Đau dây thần kinh ngoại biên: Nguyên nhân và cách điều trị
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm